Hiện nay, tình trạng bắt cóc, lạm dụng tình dục trẻ em ngày càng gia tăng và nạn nhân chính của các vụ việc này thường là các bé từ 2 đến 8 tuổi. Chính vì thế, việc bố mẹ biết và thực hành các nguyên tắc để ngăn ngừa lạm dụng và bắt cóc trẻ em đặc biệt quan trọng để đảm bảo an toàn cho các bạn nhỏ. Bài viết về các nguyên tắc an toàn này được tổng hợp từ các cuốn sách như The Safe Child của Tiến sĩ Sherryll Kraizer, Good Picture – Bad Pictures….và 1 số bài báo, nghiên cứu về sự an toàn của trẻ nhỏ trên các website nước ngoài.
NGUYÊN TẮC 1: NHẬN DIỆN “ NGƯỜI LẠ”
Nếu bạn hỏi con “ Theo con, thế nào là người lạ?” thì đa số các bạn nhỏ đều có câu trả lời khá giống nhau “người lạ là người xấu, thường mặc áo đen”, hoặc “ trông cau có”, “ người con không quen”, “ trông như 1 bà phù thủy...”. Nhưng theo các nghiên cứu thì những kẻ bắt cóc, lạm dụng trẻ em thường xuất hiện với vẻ ngoài thân thiện, quen thuộc hoặc có khiến trẻ tin cậy như là niềm nở giúp trẻ tìm đồ chơi, giúp trẻ thực hiện 1 việc gì đó, khiến trẻ hào hứng và vui vẻ ...
Ở Việt Nam, ông bà hoặc nhiều gia đình hay dọa trẻ bằng 1 hình ảnh “người lạ xấu” như là “ Con có ăn cơm đi không nào, không thì chú công an qua bắt chở đi bây giờ”… làm cho việc nhận diện “người lạ” nào là người lạ tốt, người lạ nào là người lạ xấu khó khăn hơn với trẻ.
VẬY THẾ NÀO LÀ NGƯỜI LẠ “TỐT?” Là người có thể con HOÀN TOÀN KHÔNG QUEN BIẾT nhưng họ có NHIỆM VỤ là giúp đỡ mọi người nói chung, đặc biệt là phụ nữ và trẻ em. Ví dụ: Bác sĩ, công an, cảnh sát, bác bảo vệ, cô thu ngân ở siêu thị, thủ thư thư viện... Một vài dấu hiệu đơn giản để con có thể nhận ra người lạ tốt là từ đồng phục, vị trí họ đứng. Bố mẹ nên chỉ cho con những người lạ tốt mỗi lần ra ngoài và gặp họ, hoặc cho con xem ảnh đồng phục của người lạ tốt để con có thể nhận diện dễ dàng trong trường hợp cần giúp đỡ.
CÒN NGƯỜI LẠ “XẤU” LÀ AI? Là bất kỳ ai con HOÀN TOÀN KHÔNG QUEN BIẾT và có các dấu hiệu:
-Khiến con tim đập nhanh, cảm giác sợ, run, vã mồ hôi
-Có cảm giác đi theo con, nhìn lâu chăm chú
-Rủ rê con đến 1 nơi nào đó: 1 quán ăn, một chỗ chơi con không biết...
-Thường đưa ra các gợi ý “đổi chác” bằng các món đồ hấp dẫn: "Nếu con đi theo...thì con sẽ được...."
NGUYÊN TẮC 2: CÁNH TAY TỐI THIỂU
Nguyên tắc cánh tay tối thiểu hiểu đơn giản là khi không có sự có mặt của bố mẹ hoặc bố mẹ ở khoảng cách khuất, xa với con thì con nên giữ 1 khoảng cách bằng tối thiểu 2 lần chiều dài cánh tay người trưởng thành với bất kì người lạ nào.
Với các bạn từ 3 đến 6 tuổi, bố mẹ có thể giúp con thực hành nguyên tắc này qua trò chơi “Đứng dậy – Lùi lại – Chạy” với con và lặp lại trò này để con ghi nhớ:
-Nếu con đang chơi 1 mình mà bố mẹ không có ở gần đó mà có 1 người lạ tới -> con cần ĐỨNG DẬY NGAY LẬP TỨC.
- Nếu người lạ tỏ vẻ rất thân thiện, trò chuyện với con -> CON LÙI LẠI 2-3 BƯỚC
- Nếu người lạ tiếp tục tiến tới con, tươi cười -> CON LÙI LẠI TIẾP và hãy chạy thật nhanh ra CHỖ AN TOÀN, có thể hét lên nếu con cảm thấy KHÔNG AN TOÀN hoặc con THẤY RUN, SỢ.
NGUYÊN TẮC 3: KHÔNG NÓI CHUYỆN VỚI NGƯỜI LẠ
Thường ở Việt Nam đều có thói quen dạy con chào hỏi, lễ phép với mọi người nhưng lại ít có định hướng NÊN CHÀO HỎI NHỮNG NGƯỜI NHƯ THẾ NÀO? CÓ NHẤT THIẾT PHẢI CHÀO HỎI TẤT CẢ MỌI NGƯỜI, DÙ TRẺ KHÔNG THÍCH và HOÀN TOÀN XA LẠ không? Chính vì tư tưởng lễ phép đó nên trẻ cảm nhận rằng Lễ phép thì quan trọng hơn An Toàn. Nếu có sự có mặt của bố mẹ thì nếu trẻ muốn nên để trẻ tự chào hỏi, hoặc bố mẹ chủ động việc chào hỏi trước để con có sự “bắt nhịp” tự nhiên. Nếu không có sự có mặt của bố mẹ, trẻ không nhất thiết phải chào người lạ. Bởi có 1 nghiên cứu ở Mỹ khi làm một cuộc điều tra nhỏ các em nhỏ đang chơi trong công viên, nếu có người lớn thân thiện tươi cười bước tới và làm quen “ Chào con, cô tên là Sarah, con tên gì?...” thì 85% các em sẽ trả lời lại tên chúng. Việc chào hỏi người lạ sẽ dẫn tới cuộc trò chuyện với người lạ tiếp tục, đem tới rủi ro tiềm ẩn cao hơn.
NGUYÊN TẮC 4: KHÔNG NHẬN BẤT CỨ THỨ GÌ CỦA NGƯỜI LẠ
Nếu trong trường hợp có sự hiện diện của bố mẹ, mà có người lạ tiến đến đưa cho con kẹo, hoặc 1 món đồ chơi bắt mắt thì trường hợp đó nên dạy trẻ CÁCH XIN PHÉP và khi ĐƯỢC SỰ CHO PHÉP của bố/ hoặc mẹ thì mới được phép nhận hay không. Và dĩ nhiên, nếu từ chối cũng nên dạy trẻ cách CÁM ƠN vì món quà mà người lạ “có ý tốt” đưa cho. Còn trong trường hợp không có sự hiện diện của bố mẹ, con HOÀN TOÀN KHÔNG ĐƯỢC NHẬN bất cứ thứ gì, dù là 1 món đồ con đang ao ước, một đồ chơi con thích mê, thậm chí bằng cách nào đó người lạ có 1 món đồ thân thuộc của chính con ở trong gia đình thì càng phải cảnh giác và nói không.
Bố mẹ có thể thực hành trò chơi hỏi đáp “Nếu..thì” với con bằng cách bố mẹ đưa ra các tình huống đa dạng, đặc biệt hướng đến những thứ con yêu thích, dễ bị thu hút (ví dụ như công chúa Elsa, ô tô, siêu nhân….)
* Nếu có ai đó biểu diễn xiếc rất vui nhộn và gọi đúng tên con vào đây xem tiết mục thú vị này thì CON SẼ LÀM GÌ?
* Nếu có ai đó bảo bố quên chìa khóa ở công ty và nhờ gửi lại con cầm về, thì CON SẼ LÀM GÌ?
* Nếu con đang chơi cát trong công viên, có người lạ tiến đến lấy mất 1 cái xẻng xúc cát của con, và dụ dỗ con đuổi theo lấy, CON SẼ LÀM GÌ?
Việc bị mất 1 món đồ trẻ con ưa thích và để hiểu các nguyên tắc bố mẹ đã dạy không phải dễ dàng và có thể khiến trẻ bối rối. Tuy nhiên, bố mẹ có thể tỉ tê để con hiểu “ Khi con bị mất 1 món đồ chơi, mình có thể đến cửa hàng để mua lại. Nhưng nếu con bị lấy đi, thì bố mẹ liệu có thể mua được 1 ai đó như con khác không? Không phải không nào? Đồ chơi thì thực thú vị nhưng với bố mẹ, con quan trọng hơn tất cả mọi thứ nên việc chúng mình nhớ các nguyên tắc là rất rất quan trọng, bố mẹ muốn con luôn ghi nhớ điều này”
NGUYÊN TẮC 5: KHÔNG ĐI BẤT CỨ ĐÂU VỚI NGƯỜI LẠ
Hầu hết trẻ em đều “thấm nhuần” tư tưởng bố mẹ dạy là không đi bất cứ đâu với người lạ. Tuy nhiên nếu có những “kịch bản” thú vị, những câu chuyện hấp dẫn và gần gũi từ người lạ thì liệu các em sẽ phản ứng như thế nào? Ví dụ “Cô là …., cô làm chỗ mẹ cháu ở….Có phải điện thoại mẹ cháu là…không? À đúng rồi phải không nào? Hôm nay mẹ nhờ cô đón….” Hay vô vàn tình huống nghe có vẻ CỰC KỲ HỢP LÝ khác. Khi trẻ có THỜI GIAN SUY NGHĨ CÀNG LÂU về những lời người lạ nói thì MỨC ĐỘ NGUY HIỂM sẽ càng tăng thêm vì khả năng rơi vào các bẫy trò chuyện và mưu mô lão luyện càng nhiều. Vì vậy, con KHÔNG NHÌN - KHÔNG NÓI - KHÔNG NGHE BẤT CỨ LỜI NÀO và cố gắng hét lên, chạy đi tìm “người lạ tốt” để có sự giúp đỡ cần thiết hoặc tìm một nơi nào đó an toàn và gọi bố mẹ đến…
Nội dung bài viết được chia sẻ bởi mẹ Sò – Dương Mai Trang, đồng thời là tác giả của cuốn sách Giờ chơi đến rồi.
Loading
